Auteur: Azra Golbach, leerkracht speciaal basisonderwijs

Groepen 1 en 2 horen bij elkaar op de basisschool. In groep 1 wordt een kind een ‘jongste kleuter’ genoemd. In deze groep leert een kind spelenderwijs en met kleine stapjes. Een kleuter ontwikkelt zich op zijn eigen tempo. Dit doet hij door in verschillende hoeken te spelen en daar dingen te ontdekken. Vaak kan een kleuter ineens flinke sprongen maken, waar een aantal maanden geleden niet op was gerekend. Maar wat leert een kind in groep 1 eigenlijk? In dit artikel leest u de doelen voor groep 1 voor de vakken taal en rekenen en op het gebied van de motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling.

Taal

Taalontwikkeling stimuleren

In de kleutergroepen staat een goede taalontwikkeling stimuleren centraal. Taal is namelijk de basis van al het andere leren. Een kind breidt zijn taalinzicht en woordenschat uit door actief meedoen in de kring, voorlezen, liedjes zingen en samen spelen in hoeken. Een verhaal (na)vertellen helpt hier ook bij. Verder maakt hij kennis met het herkennen van lettersymbolen (M van McDonalds), lettergrepen en rijmen. Ook leert hij zijn naam naschrijven of krabbelen.

Rekenen

Tellen, tellen en nog eens tellen

In groep 1 staat bij rekenen het tellen centraal. Hier leert een kind tellen tot 10. Dit rijtje leert hij op een akoestische manier opzeggen. Verder leert hij de cijfers 1 tot 5 herkennen en 1 en 2 benoemen. Daarnaast komt het besef van begrippen erbij kijken: meer/minder, erbij/eraf, veel/weinig, dikste/dunste, veel/weinig en voor/naast/op. Ook leert hij de (primaire) kleuren en vormen. Bovendien maakt een kind kennis met de dagen van de week en de seizoenen.

Motorische ontwikkeling

Fijne en grove motoriek

Een kleuter ontwikkelt zich op het gebied van de fijne motoriek, grove motoriek en oog-handcoördinatie. Op het gebied van de fijne motoriek leert een kind een rits dichtmaken, vouwen, scheuren, prikken, knippen, kleuren binnen de lijntjes, overtrekken van schrijfpatronen, goede potloodgreep, schrijfbeweging vanuit de vingers maken, kralen rijgen, en blokken stapelen. Bij de grove motoriek leert een kind schommelen, zwaaien, klimmen, balanceren, koprollen, vangen en gooien, mikken, springen, hardlopen, bewegen op muziek, tikkertje en een balspel. In de kleutergroep doet een kind veel oefeningen voor motoriek en oog-handcoördinatie, zodat er in groep 3 kan worden begonnen met leren schrijven. Denk aan een tekening inkleuren, verven, kleien, prikken, kralen rijgen, papier scheuren etc.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Iedereen is anders

Een kind in groep 1 leert wennen aan naar school gaan, soms eerst halve dagen daarna hele. In de klas leren ze de regels en routines eigen maken. Ook beginnen ze contact te maken met de leerkracht en de andere kinderen. Langzamerhand komt een kind erachter dat iedereen anders is en merkt hij overeenkomsten en verschillen op. Een kleuter kan hierin gestimuleerd worden door middel van rollenspel of voorlezen. Zo leert hij over gedrag en emoties. Dit helpt ook bij het inleven in een ander. Een kleuter, die het centrum van zijn eigen wereld is, komt er dan achter dat een ander niet hetzelfde denkt en voelt als hemzelf.

Verder lezen?

• In dit leerplan is te lezen welke wettelijke doelen er zijn voor het primair onderwijs. Per vak en per leergebied is te zien welke kerndoelen er zijn gesteld, o.a. voor groep 1. LeerplanInBeeld (slo.nl)