Azra Golbach, leerkracht speciaal basisonderwijs 

Als een kind in groep 6 zit, is hij officieel een ‘bovenbouwer’. Hij hoort nu echt bij de grote kinderen van de basisschool. Dit is zowel nieuw terrein voor het kind als voor de ouders. Er wordt meer van een kind verwacht, het tempo van het leren gaat omhoog en er vindt meer verdieping in de lesstof plaats. Ook wordt het kind steeds meer zelfstandig. Maar wat leert een kind in groep 6 eigenlijk? In dit artikel leest u de doelen voor groep 6 voor de vakken taal, rekenen en wereldoriëntatie.

Taal

Begrijpend lezen 

Het begrijpen wat je leest blijft zeer belangrijk in groep 6. Instructieve en informatieve teksten komen aan bod. In dit schooljaar leert een kind verschillende leesstrategieën aan. Deze helpen om de tekst te begrijpen. Het kind leert voorkennis van het onderwerp ophalen, kijken naar tussenkoppen en bijschriften, zich af te vragen wat de tekstsoort is en te letten op signaalwoorden. Daarnaast leert hij voorbeelden, tegenstellingen, oorzaak-gevolg en middel-doelrelaties in teksten te herkennen. Ook leert hij feiten en meningen te onderscheiden. Bovendien leert het kind voorlezen op de juiste toon en met de juiste intonatie. Begrijpend lezen is essentieel voor schoolsucces, want bij elk vak komt de leesvaardigheid aan bod. Zo ook in het dagelijks leven. De scores op begrijpend lezen spelen een grote rol bij de toelating op een bepaald schooltype op de middelbare school.

Spelling

In groep 6 begint het kind aan werkwoordspelling. Hij leert werkwoorden spellen in de tegenwoordige tijd. Ook wordt er begonnen aan werkwoordsvormen op -dt. Er komen naast werkwoordspelling ook andere spellingscategorieën aan bod. Dit zijn woorden met een c, woorden op -atie, -itie en -tie, meervoud op ‘s, tijdsaanduidingen met ’s en hoofdletters bij landen, steden en inwoners.

Grammatica

In groep 5 is het kind al begonnen met grammatica, het herkennen van werkwoorden. Dit schooljaar gaat hij verder met het benoemen van de persoonsvorm en het onderwerp. Verder leert hij over zelfstandig naamwoorden, voegwoorden, vraagwoorden, trappen van vergelijking en de verschillen tussen tegenwoordige en verleden tijd.

Rekenen

Getalbegrip

Dit schooljaar komen er nog meer nullen bij. Het kind leert niet meer sommen tot 10.000 maar tot 100.000 te maken. Daarbij leert hij hoe het begrip ‘miljoen’ eruit ziet. De romeinse cijfers komen ook aan bod. Het kind leert rekenstrategieën aan om cijferend plus-, min- en keersommen uit te rekenen. Deze strategieën worden geautomatiseerd. Dit komt bijvoorbeeld van pas bij het uitrekenen van verhaaltjessommen.

Tafels

De tafels 1 t/m 10 die het kind al in groep 5 heeft geleerd, keren terug in groep 6. De keer- of deelsommen hebben één of meerdere nullen achter elk getal. Het kind leert bijvoorbeeld dat een som als 500×300 niet zo moeilijk hoeft te zijn als je al weet wat 5×3 is. Daarom is het belangrijk dat de tafels in groep 6 geautomatiseerd zijn.

Breuken en kommagetallen

Breuken zijn nieuw voor een kind in groep 6. Hij leert verschillende soorten breuken, van 1/2 t/m 1/12. Ook leert het kind bijvoorbeeld dat 6/8 hetzelfde is als 3/4. Daarnaast komen breuken ook als kommagetallen voor in de lesstof. Het kind leert bijvoorbeeld dat 1/2 als decimaal getal 0,5 is. Hij leert vermenigvuldigen met kommagetallen en delen met rest. Vanaf groep 6 komen breuken voor in de Cito-toets. Dat betekent ook dat ze vanaf dan standaard bij het rekenen voorkomen tot aan de wiskundelessen op de middelbare school. Hoe beter een kind in breuken is, hoe beter het ‘echte’ rekenen gaat.

Meten en verhoudingen

Bij meten in groep 6 leert het kind de lengtematen zoals dm en km, inhoudsmaten zoals ml en dl, gewicht zoals kg, oppervlakte en omtrek. Ook leert hij het lezen van een plattegrond. Bij verhoudingen in groep 6 leert het kind de schaal, de snelheid en de prijs per stuk te berekenen.

Wereldoriëntatie

Topografie

In groep 6 leert het kind over Nederland. Alle provincies, hoofdsteden, rivieren en gebieden van Nederland komen aan bod. Het zijn in totaal honderd topografische begrippen. Verder leert het kind over Nederland als waterland en verschillende landschappen en gebieden. Om dit allemaal te leren, zal het kind regelmatig huiswerk meekrijgen.

Geschiedenis 

Het vak geschiedenis bestaat uit tien tijdvakken. Vaak worden er in groep 6 de eerste drie tijdvakken behandeld: Jagers en Boeren, Grieken en Romeinen en Monniken en Ridders. De tijdvakken worden steeds vaker in thema’s aangeboden. Er wordt aandacht besteedt aan zaken die het tijdvak kenmerken. Verschillende onderwerpen, belangrijke gebeurtenissen en personen komen uitgebreid aan bod. Vaak door middel van een verhaal. Hierdoor keert het kind echt terug in de tijd. 

Het mag duidelijk zijn dat groep 6 een heel leerzaam en belangrijk jaar is. Ouders die hun kind goed willen voorbereiden en ondersteunen in dit jaar, zetten hun kind op bijles. Weten waarom bijles nemen een verstandige keuze is? Lees dan dit artikel: *artikel 1*

Verder lezen?

• In dit leerplan is te lezen welke wettelijke doelen er voor het primair onderwijs zijn. Per vak en per leergebied is te zien welke kerndoelen er zijn gesteld, o.a. voor groep 6. LeerplanInBeeld (slo.nl)

De leerdoelen voor groep 6 in dit artikel zijn afgeleid van de door de overheid opgestelde tussendoelen. Deze geven globaal weer wat op de meeste scholen wordt aangehouden of in bekende lesmethodes gebruikelijk zijn. Het verschilt echter per school wat een kind precies leert in een bepaalde groep. Vaak vertelt de school aan het begin van het jaar wat een kind dit schooljaar gaat leren.