Auteur: Azra Golbach, leerkracht speciaal basisonderwijs

Als je kind in groep 3 zit is hij/zij officieel een schoolkind geworden. Dat betekent dat het ‘schoolse’ leren nu voorop staat. Aan een tafel zitten, zich langer concentreren, zelfredzamer worden, uit werkboekjes werken en zelfstandig werken horen daar allemaal bij. Maar wat leert een kind in groep 3 eigenlijk? In dit artikel leest u de doelen voor groep 3 voor de vakken taal, rekenen en wereldoriëntatie.

Taal

Leren lezen

In groep 3 staat het leren lezen centraal. Vanaf de eerste schooldag is een kind hier al flink mee bezig. Het is bewezen dat een kind die begint met leren lezen er meer dan een derde van alle lesuren mee bezig is. Aan het eind van groep 3 moet een kind vlot kunnen lezen en dus alle letters kunnen herkennen en benoemen. Het correct kunnen uitspreken van de letterklanken is daarbij van belang. Het streven is om op AVI-E3 niveau te lezen en korte informatieve teksten te lezen.

Spellen en stellen

In dit schooljaar leert een kind zogenoemde ‘klankzuivere woorden’ of ‘luisterwoorden’. Deze woorden schrijf je zoals je ze uitspreekt. Denk aan: maan, pop, kip.

Als een kind leert lezen, leert het ook meteen schrijven. Het samengaan van deze taalonderdelen, versterkt het leerproces van het kind. Een kind leert plezier in schrijven te ontwikkelen en korte teksten te schrijven, die een functioneel doel kunnen hebben. Deze teksten zijn in de vorm van een verhaal of brief. Ook leert een kind los en aan elkaar te schrijven, nog zonder het gebruik van hoofdletters. In het begin heeft een kind nog geen handschrift aangeleerd, schrijft het de woorden zoals ze klinken en worden letters omgedraaid. 

Handschrift

De meeste scholen beginnen pas in de loop van groep 3 met het aanleren van een handschrift. Dan zijn kinderen op motorisch gebied genoeg ontwikkeld om ‘netjes’ te leren schrijven. Vaak begint een kind met het schrijven van losse (schrijf)letters. Eerst schijft een kind nog groot en staan de letters vaak schots en scheef. Het handschrift wordt steeds stabieler naarmate het kind gaat oefenen. Vanaf eind groep 3 leert een kind aan elkaar schrijven.

Rekenen

Tellen en rekenbegrippen

Aan het begin van groep 3 gaat het tellend rekenen verder. Verschillende telactiviteiten komen aan bod die ook in groep 2 worden gebruikt. Hiermee leert een kind tellen tot 100. Ook leert een kind getallen herkennen en schrijven en wordt er gebruik gemaakt van de begrippen ‘erbij’ en ‘eraf’.

Plus-en minsommen

In groep 3 wordt een kind bekend gemaakt met de rekentekens +, – en =. Hierdoor ontstaan er rekensommen. Deze sommen worden onder de 10 gehouden. Met behulp van een rekenrek of telraam worden de sommen berekend. In de tweede helft van groep 3 leert een kind sommen met getallen boven de 10 uit te rekenen. Aan het eind van groep 3 hoort een kind optel- en aftreksommen onder de 20 best vlot uit te rekenen. Met sommen onder de 10 hoort dit heel vlot te gaan. Hetzelfde geldt voor tellen in stappen van 2, 5 en 10.

Automatiseren

Er wordt veel aandacht besteed aan automatiseren. Hierbij leert een kind om routinematig een berekening toe te passen, over de tussenstap hoeft dus niet worden nagedacht. Het rekenen wordt een automatisme door veel simpele rekensommen te oefenen. Een kind kan dan binnen ongeveer 4 seconden het juiste antwoord geven. Zo leert hij ook uit zijn hoofd optellen en aftrekken. Dit legt de basis voor moeilijker rekenwerk in hogere groepen.

Daarnaast leert een kind splitsen, verdubbelen, halveren, meten, klokkijken en rekenen met geld. Er wordt met de eigen maat, lengte en gewicht gemeten. Het klokkijken gaat over het benoemen van de halve en hele uren en bij het rekenen met geld wordt er met 1 euro en 2 euro munten gerekend.

Wereldoriëntatie

Aandacht en veiligheid

Bij wereldoriëntatie in groep 3 komen vijf vakken aan bod: verkeer, godsdienst, aardrijkskunde, natuur- en techniek en geschiedenis.

Een kind leert veilig oversteken, veilig fietsen en eenvoudige voorrangregels van het verkeer. Tijdens godsdienst leert een kind over verschillende culturen, verhalen, feesten en gebruiken.

Bij natuur- en techniek komen er verschillende onderwerpen aan bod: invloed van de seizoenen, maan/zon, het eigen lichaam, gezondheid, milieu, voedsel van mens/dier, zoogdieren/vogels/vissen en magnetisme.

Tijdens aardrijkskunde leert een kind over de eigen woonplaats, het verschil tussen een stad en dorp en het bekijken van kaarten via de actualiteit en vakantie. Tot slot leert een kind bij geschiedenis over: beroepen, gezagsverhouding, hunebedden, ridders en kastelen, middeleeuwse stad, trekschuit, diligence, eerste trein, herdenking Tweede Wereldoorlog, maanlanding, samenleving met verschillende culturen, rol van televisie.

Verder lezen?

• In dit leerplan is te lezen welke wettelijke doelen er voor het primair onderwijs zijn. Per vak en per leergebied is te zien welke kerndoelen er zijn gesteld, o.a. voor groep 3. LeerplanInBeeld (slo.nl)

De leerdoelen voor groep 3 in dit artikel zijn afgeleid van de door de overheid opgestelde tussendoelen. Deze geven globaal weer wat op de meeste scholen wordt aangehouden of in bekende lesmethodes gebruikelijk zijn. Het verschilt echter per school wat een kind precies leert in een bepaalde groep. Vaak vertelt de school aan het begin van het jaar wat een kind dit schooljaar gaat leren.