Automatiseren kan je leren!

mei 14, 2023 degoedebasis
Posted by degoedebasis on

Hoe automatiseren het best kan worden aangeleerd

Auteur: Azra Golbach, leerkracht speciaal basisonderwijs

Op de basisschool is het belangrijk dat je kind de geleerde stof automatiseert. Automatiseren is het direct kunnen uitvoeren van een taak zonder erover na te denken. De desbetreffende taak is dan goed ingeoefend. Vaak wordt het begrip gebruikt bij rekenonderwijs. Dan betekent het ook wel het routinematig uitvoeren van rekenhandelingen. Denk aan het meteen kunnen opzeggen van de tafels of gelijk kunnen optellen en aftrekken tot en met 20. Hierdoor hoeft je kind zijn werkgeheugen minder te belasten bij het maken van moeilijkere opdrachten. Zo blijft er veel ruimte in het geheugen over voor het uitvoeren van de rekenhandelingen die niet zijn geautomatiseerd. In dit artikel kom je erachter hoe automatiseren het best kan worden aangeleerd.

Het automatiseringsproces

Het proces van automatiseren verloopt geleidelijk. In het begin pakt je kind een rekensom bewust aan en denkt hij stap voor stap na. Vervolgens maakt hij de rekensom steeds sneller en gaat het steeds meer automatisch. Tot slot integreert hij het geleerde in andere vaardigheden.

In de onderbouw wordt de basis gelegd voor automatiseren. Eerst leert je kind tellen en daarna optellen en aftrekken tot en met 10. Hierbij vinden een aantal tussenstappen plaats: één erbij of eraf, splitsen tot en met 10 en dubbelen. De basis is gelegd als je kind dit beheerst. Daarna leert je kind rekenen tot 20. Hiermee wordt de basis gelegd voor het optellen en aftrekken van alle rekensommen. Vervolgens rekent je kind verder tot en met honderd en leert hij de tafels.

Inoefenen

Uit onderzoek blijkt dat meer oefenen helpt bij het beter automatiseren van rekenhandelingen. Dat is ook wel logisch, want een ander woord voor automatiseren is inoefenen. Het helpt om je kind elke dag 5 tot 10 minuten te laten oefenen met sommen die geautomatiseerd moeten worden. Dit kan op verschillende manieren, zowel thuis als op school. Hier staan de bekendste manieren op een rij:

  1. Rijtjes maken: Rijtjes met rekensommen kun je zelf maken of je kunt er werkbladen van online vinden.
  2. Stampen: Het opzeggen van de tafels en het herhalen van de sommen.
  3. Sommendictees: De leerkracht of ouder noemt een som op en het kind schrijft het antwoord op.
  4. Apps en websites: Er zijn diverse apps en websites voor het oefenen van rekensommen. Dit is voor verschillende groepen en niveaus.
  5. Tafeltjesdobbelen: Dit spel is een variatie op kamertjes verhuren. Op het internet zijn er verschillende werkbladen van te vinden. Je krijgt twee tienkantige-dobbelstenen en moet de som oplossen die je op de dobbelstenen gooit. Dan mag je een streepje zetten naast een getal dat je gedobbeld hebt. Het doel is om als eerste persoon streepjes om het gehele getal te hebben gezet.
  6. Automatiseringsbal: De methode Met Sprongen Vooruit heeft een automatiseringsbal ontworpen. Dit kan worden ingezet als energizer, bijvoorbeeld aan het begin of eind van een rekenles. Tijdens het spel wordt de bal rondgegooid. De leerkracht noemt een rekensom en het kind dat de bal krijgt moet het antwoord zeggen. Zo’n automatiseringsbal kan natuurlijk ook worden vervangen door een gewone bal.
  7. Gorgels tafels oefenen: Dit is een uitgave van Zwijssen waarmee je de tafels kan oefenen van 1 tot en met 12. Het kan alleen of met zijn tweeën worden gespeeld. Het doel is om als eerste je kaart vol te hebben.

Verder lezen?