Tips voor het begrijpen van een leestekst
Auteur: Azra Golbach, leerkracht speciaal basisonderwijs
Begrijpend lezen houdt in dat je begrijpt wat je leest. Pas als je kind dit onder
de knie heeft, komt de volgende stap aan bod: lezen om te leren. Begrijpend
lezen is een vak waar veel kinderen in het basisonderwijs moeite mee hebben.
Immers blijft het een belangrijke vaardigheid, dat ook in de Cito-toetsen
uitgebreid getoetst wordt. Bovendien krijg je met leesbegrip je hele leven te
maken. Je kunt je kind helpen zijn leesbegrip te verbeteren met de juiste
aandacht en aanpak. In dit artikel geven we je informatie en tips over het beter
kunnen begrijpen van een tekst.
De 3 succespijlers
Bij begrijpend lezen zijn er 3 succespijlers om een tekst goed te kunnen begrijpen:
- Een grote woordenschat
- Kennis van de wereld
- Voldoende technische leesvaardigheid (vlot kunnen lezen)
Als je een goed leesbegrip wil creëren, is het van belang om deze drie punten goed te
ontwikkelen. Als één van de drie punten niet goed ontwikkeld is, kan dat voor problemen
zorgen. Echter geven deze drie succespijlers nog geen garantie dat je kind geen moeite
ervaart met begrijpend lezen. Begrijpend lezen vereist namelijk veel moeite en inspanning.
Uit onderzoek blijkt dat begrijpend lezen een bewust, actief en interactief proces vóór, tijdens
en na het lezen vereist.
Leesplezier
Als je kind gemotiveerd is om met begrijpend lezen aan de slag te gaan, gaat hij automatisch
meer leesstrategieën gebruiken waardoor naderhand zijn leesprestatie verbetert. Echter is
uit onderzoek gebleken dat de meest Nederlandse kinderen een hekel hebben aan
begrijpend lezen. Het creëren van leesplezier is bij veel kinderen dus essentieel om
begrijpend lezen te verbeteren. Als ouder kun je dit doen door leuke boeken en tijdschriften
in huis te halen. Bovendien scoren kinderen beter op Cito-toetsen begrijpend lezen als zij
thuis beschikken over verschillende soorten leesmaterialen.
Leesmaterialen
Alle leesmaterialen zijn geschikt om begrijpend lezen te oefenen. Leesboeken, tijdschriften,
stripboeken, recepten, reclamefolder etc. Kinderen leren steeds vloeiender en sneller lezen
door veel te oefenen. Ook breiden ze hun woordenschat uit en leren ze over de wereld om
zich heen. Alle drie de succespijlers van begrijpend lezen komen hier aan bod.
Strategieën toepassen
In het actieve leesproces dat bij begrijpend lezen komt kijken, past je kind bewust
verschillende leesstrategieën toe:
- Voorkennis gebruiken
- Voorspellen
- Visualiseren
- Vragen stellen
Dit worden ook wel de 4 V’s voor begrijpend lezen genoemd.
Deze leesstrategieën krijgt je kind op school aangeleerd. Als je kind moeite heeft met
begrijpend lezen, kan het helpen om hier thuis ook aandacht aan te besteden. Je helpt je
kind enorm door samen te praten over de tekst en zelf hardop leesstrategieën toe te passen.
Bovendien creëert het samen bezig zijn met begrijpend lezen een fijne leessfeer waar dan
weer leesplezier uit voortvloeit.
Verder lezen?
- Een artikel over de 4 V’s van begrijpend lezen: Taalgericht zaakvakonderwijs (4): Verdieping, de vier V’s (wij-leren.nl)
- Een artikel over een vernieuwde aanpak van begrijpend lezen: Stoeldraijer,J. & Boers, M. (2010) Begrijpend lezen: anders, beter en leuker! Redax magazine 38776
- Een artikel over de misverstanden in het begrijpend leesonderwijs: Mortel, K. van der & Loman, E. (2016). De drie grootste misverstanden in het begrijpend leesonderwijs. CPS.
Een video waarin tips worden gegeven over begrijpend lezen: Begrijpend lezen: 3 dingen waarmee je jouw kind echt helpt (2021) – YouTube
