Auteur: Azra Golbach, leerkracht speciaal basisonderwijs

In groep 3 en 4 heeft een kind een essentiële basis gevormd op het gebied van rekenen, lezen en schrijven. Hier wordt in groep 5 op voortgebouwd: de lesstof wordt moeilijker en het inzicht in lezen en rekenen wordt vergroot. In dit schooljaar staat een kind meer open voor de volwassenwereld. Daar wordt op ingespeeld en verder op ingegaan door de zaakvakken: geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek. Bovendien houdt een kind vaak zijn eerste boekbespreking of spreekbeurt. Maar wat leert een kind in groep 5 eigenlijk? In dit artikel leest u de doelen voor groep 5 voor de vakken taal, rekenen en wereldoriëntatie.

Taal

Lezen

Aan het begin van groep 5 kan een kind vrij goed lezen. De woorden en zinnenzijn echter nog kort. In groep 5 leert een kind langere zinnen en woorden lezen. Een gemiddeld kind leest op niveau AVI-E5: hij kan goed drie- of vierlettergrepige woorden lezen en leest zinnen van 10 à 11 woorden. Door veel te oefenen met het lezen van woorden en teksten, verbetert een kind zijn technische leesvaardigheid.

Begrijpend lezen

In groep 4 is een kind al gestart met het begrijpen wat hij leest. In groep 5 gaat hij hiermee door. Een kind leert leesstrategieën aan om teksten beter en grondiger te doorzien. Ook leert hij het verschil tussen bepaalde teksten, bijvoorbeeld een verhalende tekst en een zakelijke tekst.

Taalkennis

Er wordt in groep 5 met verschillende taalvormen geoefend: lezen, schrijven, luisteren en spreken. Een kind leert om talige informatie te begrijpen, verwerken en (re)produceren. Ook wordt de grammatica belangrijker. Een kind begint met het benoemen van woordsoorten. Daarnaast leert hij werkwoorden, zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en lidwoorden herkennen.

Spelling

Dit schooljaar leert een kind woorden spellen van twee of drie lettergrepen, in plaats van eenlettergrepige woorden in groep 4. Een kind leert de spellingsregels van meervoudsvormen, samengestelde woorden en verkleinwoorden. Ook leert hij de leestekens (ook wel interpuncties genoemd) herkennen en toepassen. Dit zijn de hoofdletters, punten, dubbele punten, komma’s, uitroeptekens en vraagtekens.

Rekenen

Getalbegrip tot 10.000

Na een kennismaking in groep 4 met de getallen tot 1000, gaat een kind in groep 5 er intensief mee aan het werk. Aan het eind van groep 5 hoort een kind te kunnen optellen en aftrekken met getallen onder de 1000. Ook heeft hij de eerste berekeningen tot 10.000 gemaakt. Verder leert een kind rekenen met breuken en decimalen. Op sommige scholen wordt er al in groep 5 begonnen met eenvoudige breuken zoals halven, kwarten en derden. Andere scholen beginnen daar in groep 6 mee. Dit ligt aan welke rekenmethode er wordt gebruikt.

Meten en maten

In groep 5 leert een kind moeilijker rekenen met geld: bedragen achter de komma en geld teruggeven. Ook leert hij de oppervlakte en omtrek uitrekenen en maakt kennis met lengtematen, inhoudsmaten en gewichten. Bij het klokkijken leert een kind de uren, minuten en seconden op zowel analoge als digitale klok.

Keer- en deelsommen

Een kind begint het schooljaar met het leren maken van eenvoudige rekensommen die voorkomen in de tafels van vermenigvuldiging. Daarna leert hij rekensommen maken waarin tientallen voorkomen.

Wereldoriëntatie

De volwassenwereld ontdekken

In groep 5 krijgt een kind vijf zaakvakken: geschiedenis, aardrijkskunde, natuur, techniek en biologie. Het verschilt per school hoe en wat je kind gaat leren. Steeds vaker wordt wereldoriëntatie geïntegreerd aangeboden in plaats van als losse vakken. Een kind ontdekt de wereld door middel van thema’s en ziet de samenhang tussen de verschillende zaakvakken. Vaak leert een kind over de Nederlandse geschiedenis. Dit begint bij de prehistorie.

Topografie

Op veel scholen leert een kind in groep 5 de Nederlandse provincies, hoofdsteden, belangrijke rivieren en wateren. Als huiswerk kan een kind soms een kaart meenemen om te leren voor een topografie toets.

Verder lezen?

• In dit leerplan is te lezen welke wettelijke doelen er zijn voor het primair onderwijs. Per vak en per leergebied is te zien welke kerndoelen er zijn gesteld, o.a. voor groep 5. LeerplanInBeeld (slo.nl)

De leerdoelen voor groep 5 in dit artikel zijn afgeleid van de door de overheid opgestelde tussendoelen. Deze geven globaal weer wat op de meeste scholen wordt aangehouden of in bekende lesmethodes gebruikelijk zijn. Het verschilt echter per school wat een kind precies leert in een bepaalde groep. Vaak vertelt de school aan het begin van het jaar wat een kind dit schooljaar gaat leren.